گروه اقتصادی: در حالی که این روزها تامین گاز مهم‌ترین چالش کشور است و مصرف گاز خانگی به بالای ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز رسیده،  از انحلال شرکت ذخیره‌سازی گاز در دولت روحانی می‌توان  به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل این ناترازی و اختلال اخیر در شبکه گاز نام برد. 

به گزارش «وطن امروز»، ۹۰ درصد گاز کشور در مناطق جنوبی تولید می‌شود و این در حالی است که ۸۰ درصد از مصرف در مناطق شمالی کشور است. در شرایط عادی ۲ تا ۳ روز زمان لازم است تا گاز تولید‌شده در جنوب به دست مصرف‌کننده در شمال برسد. با سرد شدن هوا و استمرار آن، سرعت انتقال گاز اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. 

به طورکلی اغلب کشورهای جهان، مخازن ذخیره‌سازی گاز را در نزدیکی قطب‌های مصرف احداث می‌کنند تا در شرایط سرد، تامین گاز به‌سرعت انجام شود. در حالی که میانگین ذخیره‌سازی گاز در کشورهای اروپایی بیش از ۲۵ درصد است این عدد در کشورمان به دلیل عدم ایجاد مراکز ذخیره‌سازی تنها ۱,7 درصد است. در ایران نیز ۲ مخزن سراجه و شوریجه در قم و خراسان رضوی در دولت احمدی‌نژاد به بهره‌‌برداری رسید. این کار قرار بود ادامه‌دار باشد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم، ذخیره‌سازی گاز مانند بسیاری از طرح‌های اولویت‌دار کشور همچون پالایشگاه‌سازی به فراموشی سپرده شد.

رئیس دولت‌های نهم و دهم در مراسم افتتاح پروژه ذخیره‌سازی گاز سراجه قم در دی ماه 91 گفته بود: «آب و هوا در کشور ما متفاوت است؛ اوج مصرف در سرما اتفاق می‌افتد به عبارت دیگر 6 تا 7 ماه از سال مصرف گاز کشور پایین‌‎تر است، بهترین حالت این است که در فصل کم‌مصرف ذخیره کنیم و در فصل پرمصرف از آن ذخیره برداشت داشته باشیم. از چند سال قبل ایده ذخیره‌سازی در مخازن زیرزمینی مطرح شد، 40 نقطه را پیدا کردند که طبیعت زمین اجازه می‌دهد گاز را ذخیره کنیم، ۲ مورد از این موارد انتخاب شد؛ اولی قم است و دیگری باجگیران و سرخس است. اینجا(قم) 3 میلیارد مترمکعب می‌تواند در خود جای دهد، در سرخس ظرفیت 4.5 میلیارد مترمکعب است. این دو اگر در تابستان پر شوند تا بیش از 10 سال نگرانی مصرف زمستانی رفع می‌شود». اگرچه فاز دوم مخزن شوریجه در دولت قبل مصوب شد اما اقدام عملی برای بهره‌برداری از آن صورت نگرفت. البته در دولت سیزدهم، قرارداد آن امضا و کار اجرایی شروع شده و اجرای آن در سال‌های بعد می‌تواند در کاهش مشکلات تامین گاز شمال شرق کشور موثر باشد.

در واقع، ذخیره‌سازی با این هدف انجام می‌شود که در تابستان با کاهش مصرف گاز، سوخت مورد نیاز زمستان ذخیره می‌شود و در زمستان این گاز ذخیره شده برداشت شده و به مصرف می‌رسد. با این حال دولت قبل حتی این موضوع را نیز عملی نکرد تا در کنار سایر مشکلات، کمبود گاز را نیز برای دولت سیزدهم به ارث بگذارد.

این اهمال و کم‌کاری باعث واکنش رئیس‌جمهور کنونی یعنی سیدابراهیم رئیسی هم شد.  وی در این باره اخیرا گفت: «موضوع ذخیره‌سازی گاز و نفت از مسائل بسیار مهم بویژه برای شرایط بحرانی و غیر قابل پیش‌بینی است که متأسفانه در مقطعی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و شرکت ذخیره‌سازی گاز منحل شده است. وزارت نفت پس از پایان شرایط ویژه کنونی باید این موضوع را مورد توجه جدی قرار دهد».

* فرصت از دست رفته ایران در ذخیره‌سازی گاز

کارشناس حوزه انرژی می‌گوید: با توجه به پتانسیل‌های ایران در حوزه گاز، اگر طی سال‌های گذشته به موضوع ذخیره‌سازی توجه می‌شد، می‌توانستیم در حل مشکل ناترازی تولید و مصرف و همچنین صادرات گاز گام برداریم که متاسفانه با انحلال ۲ شرکت فعال در این حوزه در دهه ۹۰، از این قافله جا ماندیم.

مهدی هاشم‌زاده با اشاره به مطالعات صورت‌گرفته در حوزه ذخیره‌سازی گاز، اظهار کرد: یکی از موضوعاتی که در بحث تجارت گاز بررسی شده، موضوع ذخیره‌سازی گاز است. این موضوع نقش ویژه‌ای در حل بحران انرژی اروپا در حوزه تامین گاز خانگی داشت.

وی ادامه داد: مهم‌ترین اقدامی که دولت‌های اروپایی برای مقابله با بحران انرژی انجام دادند بحث ذخیره‌سازی گاز بود، این موضوع فقط مختص کشورهای اروپایی نیست و کشورهایی مانند روسیه، آمریکا و کانادا که جزو صادرکنندگان گاز به حساب می‌آیند نیز در این راستا برای مدیریت بحران انرژی و همچنین ارزآوری بیشتر در حوزه صادراتی فعال هستند.

کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه لازم است در یک زمان گاز ذخیره و در فصل دیگری عرضه شود، چرا که زمستان قیمت گاز نسبت به تابستان بالاتر است، اظهار کرد: این مساله باعث می‌شود که ذخیره‌سازی بهینه باشد و عملا بتوانیم درآمد ارزی نیز داشته باشیم و از این طریق ارزآوری بیشتری حاصل شود.

هاشم‌زاده با تاکید بر اینکه اشتباه بزرگی که در سال‌های ۹۵ و ۹۶ اتفاق افتاد، این بود که ۲ شرکت که در بحث ذخیره‌سازی گاز طبیعی فعال بودند و عملا برای گذر از پیک مصرف زمستان تعبیه شده بودند تا ناترازی را کنترل کنند، منحل شدند، گفت: با توجه به عدم درآمدزایی این ۲ شرکت به دلیل اینکه هدف اصلی آنها مصرف داخلی بود، واگذاری از سمت خصوصی‌سازی در دولت قبل صورت نگرفت و در نهایت انحلال این ۲ شرکت کلید خورد و عملا شاهد این هستیم که هیچ گونه ذخیره‌سازی در کشور صورت نمی‌گیرد. وی با بیان اینکه مهم‌ترین رویکرد دولت‌های اروپایی در بحث مواجهه با بحران انرژی موضوع ذخیره‌سازی انرژی و تقویت مخازن ذخیره‌سازی بوده است و از همین طریق توانسته‌اند بحران را تا حدی پشت سر بگذارند، اظهار کرد: در شرایط فعلی در کشور با مشکل جدی ناترازی مواجه هستیم.

کارشناس حوزه انرژی افزود: در پیک حدود یک‌ماهه از اوایل دی‌ماه تا اواسط بهمن‌ماه با این بحران مواجهیم، این در شرایطی است که اگر ذخیره‌سازی مناسبی وجود داشت می‌توانستیم این مشکل را پشت سر بگذاریم. همچنین در حوزه صادرات نیز می‌توانستیم در زمان‌هایی که ناترازی نداریم از این طریق درآمدزایی داشته باشیم. این کارشناس حوزه انرژی با بیان اینکه ۹۵ پروژه ذخیره‌سازی با حجم بالا با ظرفیت ۷۰ میلیارد مترمکعبی در دستور ساخت در کل دنیا وجود دارد که به احتمال زیاد تا سال ۲۰۲۵ به بهره‌برداری می‌رسند، اظهار کرد: این دیتا مربوط به قبل از بحران اروپاست و قطعا تاکنون این عدد افزایش یافته است. هاشم‌زاده اضافه کرد: اروپا سرمایه‌گذاری‌های سنگینی روی مخازن ذخیره‌سازی انجام می‌دهد و پیش‌بینی  این است که حجم مخازن ذخیره‌سازی به نسبت کل گاز مصرفی دنیا ۱۵ تا ۲۰ درصد معادل ۵۰ تا ۶۰ روز مصرف گاز دنیا ‌شود که عدد بسیار بالایی است. وی با بیان اینکه بسیاری از کشورهای دنیا بین ۱۰ تا ۱۲ درصد گاز مصرفی خود را ذخیره‌سازی می‌کنند در حالی که در ایران چنین اتفاقی نیفتاده و عقب‌ماندگی گسترده‌ای در این حوزه داریم، گفت: میزان ذخیره‌سازی گاز در ایران عدد جدی‌ای نیست، با این حال قرار است با توجه به صحبت‌های صورت گرفته تغییراتی در این حوزه صورت بگیرد، ۲ شرکتی که در این حوزه فعال بودند پیش‌تر منحل شده‌اند و برای اینکه بخواهیم مجدد ذخیره‌سازی‌ها را آغاز کنیم حداقل یک سال زمان نیاز است.

***

گروه سیاست‌ خارجی: سخنگوی هماهنگ‌کننده سیاست‌خارجی اتحادیه اروپایی برخلاف سخنان هفته‌های قبل برخی مقامات اروپایی و آمریکا اعلام کرد برجام از نظر آنها نمرده است و در حال مذاکره هسته‌ای با تهران هستند. «پیتر استانو» یکی از سخنگویان اتحادیه اروپایی با تأکید بر اینکه توافق هسته‌ای ایران پابرجاست، گفت مذاکرات درباره برجام همچنان ادامه دارد. در حالی ‌که طی روزهای اخیر، فشارها به اتحادیه اروپایی برای تحریم جمهوری اسلامی ایران و قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های تروریستی این اتحادیه به بهانه حمایت از اغتشاشات ایران افزایش یافته است، سخنگوی اتحادیه اروپایی از ادامه مذاکرات درباره برجام خبر داد. وی با اشاره به نشست دیروز اتحادیه اروپایی گفت ایران نیز در دستورکار این نشست قرار داشته است. استانو در پاسخ به سوالی درباره روند پیشرفت مذاکرات درباره برجام گفت: «برجام در این مرحله نمرده است، بلکه ما در مرحله‌ای هستیم که مذاکرات متوقف شده است. هدف اتحادیه اروپایی به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات، از بین بردن بن‌بست به وجود آمده در مذاکرات است اما شرایط چندان ساده نیست». سخنگوی اتحادیه اروپایی با این حال ادامه داد: «ما به تعاملات خود ادامه می‌دهیم و نماینده عالی اتحادیه اروپایی به تعاملات و ارتباطات مداوم با وزیر امور خارجه ایران و دیگر اعضای برجام ادامه می‌دهد تا بتوانیم رو به جلو حرکت کنیم و به یک جواب قاطع دست یابیم اما در این مرحله برجام هنوز نمرده است، بلکه متوقف شده است». استانو با اشاره به این موارد ادامه داد تحولات اخیر در ایران، مذاکرات درباره برجام را پیچیده کرده است اما نماینده عالی اتحادیه اروپایی همچنان به تعاملات خود با مقام‌های ایران و دیگر اعضای برجام ادامه می‌دهد تا بررسی کند آیا امکان پیشرفت در مذاکرات وجود دارد یا خیر. اظهارات سخنگوی اتحادیه اروپایی در حالی مطرح شده است که در ادامه مداخله‌جویی غرب در امور داخلی ایران و حمایت از اغتشاشات اخیر، در نشست پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه، نمایندگان پارلمان اروپا قصد دارند امروز سه‌شنبه (۱۷ ژانویه) واکنش اتحادیه اروپایی به «اعتراضات و اعدام‌ها» در ایران را با جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی به بحث بگذارند و روز پنجشنبه قطعنامه‌ای به رای گذاشته خواهد شد. یکشنبه (۱۵ ژانویه / ۲۵ دی) هم جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در بیانیه‌ای همسو با انگلیس، اعدام جاسوس این کشور را محکوم کرد. در این بیانیه به نقل از بورل به نمایندگی از اتحادیه اروپایی آمده است: اتحادیه اروپایی اعدام علیرضا اکبری، تبعه ایرانی- بریتانیایی در ایران را با شدیدترین لحن محکوم و بار دیگر مخالفت شدید خود با استفاده از مجازات اعدام در هر شرایطی را یادآوری می‌کند. از زمان آغاز اغتشاشات در ایران، کشورهای غربی تمام تلاش خود را به کار گرفته‌اند تا به بهانه حمایت از ناآرامی‌ها در ایران، فشار تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را تشدید کنند. بر اساس این گزارش، کشورهای اتحادیه اروپایی به رهبری آلمان، فرانسه و هلند به طور جداگانه در حال بررسی قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی هستند. این سخنان سخنگوی بورل در صورتی اعلام می‌شود که گروسی چند روز قبل اعلام کرده بود روند مذاکره با تهران به بن‌بست رسیده است. مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پنجشنبه هفته قبل در گفت‌وگو با واتیکان مدیا در پاسخ به نگرانی پاپ در رابطه با توقف مذاکرات هسته‌ای با ایران عنوان کرد: حق با پاپ است، مذاکرات به بن‌بست خورده است. اظهارات متناقض مقامات آمریکایی درباره مذاکرت رفع تحریم‌ها همچنان با شدت زیادی ادامه دارد و به نظر می‌رسد دولتمردان ایالات متحده «پلن B» برای بعد از شکست مذاکرات با تهران ندارند و بیشتر به فعالیت رسانه‌ای برای مقابله با تهران رو آورده‌اند. هنوز مدت زیادی از انتشار ویدئویی که رئیس‌جمهور آمریکا در آن می‌گوید «برجام مرده است اما آمریکا نمی‌خواهد به دلایلی مرگ آن را اعلام کند» نمی‌گذرد که وزیر خارجه این کشور در سخنان متناقضی گفت تنها راه برای رویارویی با ایران مسیر مذاکره و دیپلماسی است. آنتونی بلینکن روز پنجشنبه گذشته گفت، دیپلماسی مسیر مورد ترجیح در قبال ایران است. وزیر خارجه آمریکا در ادامه افزود چنانچه ایران این مسیر را رد کند، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارند. بلینکن همچنین گفت «تلاش‌های دیپلماتیک برای توافق با ایران و اطمینان از پایبندی این کشور به توافق هسته‌ای را ادامه خواهیم داد». اظهارات بلینکن در حالی مطرح شده که سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در گفت‌‌وگو با شبکه الجزیره گفت مذاکره با ایران فعلا در دستور کار دولت جو بایدن نیست. وی گفت: «مذاکرات هسته‌ای با ایران در دستور کار قرار ندارد و ما بر چگونگی تعامل نظام ایران با مردمش متمرکز شده‌ایم». «جان کربی» شامگاه چهارشنبه گذشته در گفت‌‌وگو با شبکه الجزیره به مسائل مختلف از جمله مذاکرات رفع تحریم‌ها پرداخت. سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید همچنین به مذاکرات رفع تحریم‌ها اشاره کرد و با بیان اظهاراتی مداخله‌جویانه افزود: «مذاکرات هسته‌ای با ایران در دستور کار قرار ندارد و ما بر چگونگی تعامل نظام ایران با مردمش متمرکز شده‌ایم». این اظهارات در حالی بیان می‌شود که پیش‌تر پس از انتشار ویدئویی از جو بایدن مربوط به حدود یک ماه پیش که در آن برجام را مرده می‌خواند، کاخ سفید اعلام کرد احیای توافق هسته‌ای با ایران «در حال حاضر در تمرکز ما نیست». جان کربی پیش‌تر نیز در پاسخ به سوالی درباره ویدئوی مذکور به خبرنگاران گفت: در حال حاضر هیچ پیشرفتی در رابطه با توافق ایران در حال وقوع نیست. رابرت مالی نیز در مصاحبه با رادیو آزاد اروپا در پاسخ به این سوال که آیا برجام مرده است، گفت: «وظیفه من نوشتن آگهی ترحیم نیست، وظیفه من محافظت از منافع ایالات متحده و تقویت آن است». وی مدعی شد ایران و همه طرف‌های دیگر در ماه سپتامبر «فرصتی طلایی» برای رسیدن به توافق داشتند. او مدعی شد: مذاکرات در ماه سپتامبر به جایی رسید که «ما برای یک یا ۲ روز تصور کردیم ایران راضی شده است». رابرت مالی مدعی شد ایران در دقایق آخر مطالبات جدید مطرح کرد.

گفتار مسؤولان آمریکا دارای ۲ جنبه تحلیلی است؛ ابتدا اینکه آنها قصد دارند مذاکرات به نتیجه برسد تا دستاوردی برای انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 داشته باشند ولی از سوی دیگر احتیاط می‌کنند ژست به اصطلاح حقوق ‌بشری آنها هم خدشه‌دار نشود. دومین موضوع آن است که قصد دارند با توجه به آشوب‌ها در ایران با شگرد دیپلماتیک و رسانه‌ای از دادن امتیاز بیشتر به تهران خودداری کنند؛ نمایشی که همیشه در آخر خط مذاکرات انجام می‌دهند. ایران ولی بارها اعلام کرده است هیچ وقت میز مذاکره را ترک نکرده و نمی‌کند و این آمریکایی‌ها بودند که به صورت غیرقانونی و یکجانبه از برجام خارج شدند و بایدن هم با صدور یک فرمان، بازگشت به توافق را اعلام نکرد و بالعکس در چند ماه دست به تحریم و تصویب قطعنامه هسته‌ای زد. این موارد باعث شده که روسیه و چین هم صدای‌شان از کارهای آمریکا دربیاید. وزارت خارجه چین اعلام کرد که مذاکرات کنونی درباره پرونده هسته‌ای ایران به مرحله حساسی رسیده است. این وزارت تاکید کرد که تمام طرف‌های موجود در توافق هسته‌ای باید به گفت‌وگو و مذاکره پایبند باشند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز در صفحه توئیترش نوشت: ادعاها مبنی بر عرضه پهپادها [از سوی ایران به روسیه] بهانه‌ای ناشیانه برای متوقف کردن (اگر نگوییم برچیدن) مذاکرات وین درباره برجام است. اولیانوف ادامه داد: به نظر می‌رسد که آمریکا و تروئیکای اروپا وسوسه‌ به جریان انداختن «پلن B» [نقشه دوم] را در سر دارند. اشتباه بزرگی است. مشکل می‌توان انتظار داشت که چنین برنامه‌ای یک گزینه باورپذیر باشد. احتمالا فقط یک برنامه از  پیش ‌شکست‌ خورده است.

وزیر راه و شهرسازی در پی هشدار سازمان هواشناسی درباره بروز یخبندان در تهران و ۱۶ استان ضمن بازدید از مرکز کنترل ترافیک راه‌آهن، از تلاشگران این عرصه تشکر و از تدوین برنامه ضربتی برای حفظ و نگهداشت خطوط ریلی برای برطرف کردن عقب‌ماندگی‌های گذشته خبر داد. مهرداد بذرپاش دیروز با حضور در شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در نشست با مدیران این شرکت، مشکلات پیش آمده، تردد در برخی خطوط ریلی را بررسی و در جریان نحوه خدمات‌رسانی شرکت راه‌آهن قرار گرفت. 

وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه شرایط جوی این روزها وظایف بیشتری را به وزارت راه و شهرسازی و مجموعه راه‌آهن تحمیل کرده است، از زحمات کارکنان شرکت راه‌آهن و شرکت‌های بهره‌بردار حوزه ریلی قدردانی کرد و گفت: در برخی ایام سال همچون زمان سرما و برودت هوا، هنگام مناسبت‌های خاص و ایام عید، حجم کار مجموعه راه‌آهن بیشتر می‌شود. بنابراین باید به شیوه‌ای عمل شود تا امدادرسانی‌های بموقع و لحظه‌ای در هنگام رخدادها به مردم و حادثه‌دیدگان ارائه شود. 

بذرپاش ضمن عذرخواهی از مردم بابت موارد پیش‌آمده در راه‌آهن گفت: واقعیت این است که شرکت راه‌آهن از سال‌های گذشته در نگهداشت خطوط و نوسازی ناوگان با مشکلاتی مواجه است و عقب‌ماندگی در بخش راه‌آهن با سطح خدمات گسترده‌ای که ارائه می‌دهد در نگهداشت خطوط، لکوموتیو، واگن‌ها و... وجود دارد و واقف هستیم که شبکه راه‌آهن باخدماتی که ارائه می‌دهد نیازمند رسیدگی است. 

وی ادامه داد: در سال‌های گذشته به نوسازی ناوگان و نگهداشت خطوط ریلی کم‌توجهی شده و به عنوان مقام مسؤول، حتما برنامه‌ای را برای تأمین منابع ویژه برای نگهداری خطوط ریلی در نظر گرفته و اجرایی می‌کنیم. 

وی افزود: در یک تا ۲ سال آتی برنامه‌ای ضربتی برای حفظ و نگهداشت خطوط ریلی تدوین و اجرایی خواهد شد. 

عضو دولت سیزدهم از مدیرعامل راه‌آهن جمهوری اسلامی خواست از تمام کارکنان خدوم که در شرایط برودت هوا به در راه‌ماندگان خطوط ریلی خدمات‌رسانی کردند، قدردانی شود. 

وی همچنین یادآور شد: شرکت‌های بهره‌بردار، همکار شرکت راه‌آهن در این صنعت محسوب می‌شوند، بنابراین انتظار است در مشکلات پیش‌آمده همچون برودت هوا و توقف جابه‌جایی، شرکت‌های بهره‌بردار همچون گذشته کاملا کنار شرکت راه‌آهن در ارائه خدمت به مردم و در راه‌ماندگان باشند. 

بذرپاش دستور داد سیر ایمن، اولویت اصلی راه‌آهن باشد و قطاری که ریسک خطرپذیری‌اش از میزان معینی بالاتر رفت، به هیچ‌وجه حرکت نکند. 

گروه سیاسی: استیصال آمیخته با خشم لندن از معدوم شدن ابرجاسوسش در تهران، از افکار عمومی انگلیس نیز پنهان نمانده است. روزنامه گاردین در مقاله‌ای جالب توجه، مفتضح شدن اقتدار پوشالی استعمار پیر و دیپلماسی موهن آن را به نقد کشید. «سایمون تیسدال» تحلیلگر حوزه خاورمیانه در این رسانه متمایل به حزب کارگر، این هفته در مقاله‌ای با عنوان «انگلیس در پی اعدام علیرضا اکبری توسط ایران دست و پا چلفتی و ناتوان به نظر می‌رسد»، عملا تاریخ سیاست لندن علیه ایران را در یک جلسه محاکمه فشرده، به ناکارآمدی و شکست متهم کرد. 

تیسدال نوشته خود را اینگونه آغاز می‌کند: «رابطه بریتانیا با ایران تاریخچه‌ای پردردسر و جبران‌ناپذیر دارد که سابقه‌اش به جنگ امپراتوری‌های قرن هجدهم انگلستان، فرانسه ناپلئونی و روسیه تزاری برای کنترل ایران بازمی‌گردد. ایرانی‌ها حافظه‌ای طولانی دارند. آنها بریتانیا را مسؤول بسیاری از مصائب خود تا امروز می‌دانند».

او سپس به مرور آخرین خیانت‌های آنگلوساکسون‌ها در کشورمان می‌پردازد«بریتانیا سال 1941 به بهانه محدود کردن نفوذ نازی‌ها و حفاظت از میادین نفتی شرکت آنگلو-پارسی APOC (نفت ایران - انگلیس) حمله کرد. سال 1953 دوباره مداخله کرد و با کمک ایالات‌متحده کودتا – آژاکس – را ترتیب داد تا یک دولت منتخب دموکراتیک – به رهبری مصدق - را سرنگون کند و حکومت شاه خودکامه و طرفدار غرب را تقویت کند».

وی معتقد است اشغال سفارت آمریکا و قطع روابط دیپلماتیک تهران با واشنگتن پس از انقلاب اسلامی 1979 ایران نیز نتوانست شکاف میان ایران و آنگلوساکسون‌ها را به طور کامل برطرف کند و انقلابی‌های رادیکال چندین سال بعد، سفارت و باغ‌های مجلل بریتانیا در مرکز تهران را نیز به انتقام قرن‌ها تحقیر ملی به طور نمادین تصرف کردند. رخدادی که باعث شد لانه جاسوسی انگلیس در تهران در دهه گذشته به مدت 4 سال (تا سال 1394) تعطیل شود. 

در ادامه این مقاله آمده است: «حال در پی اعدام علیرضا اکبری، یک تبعه دوتابعیتی انگلیسی- ایرانی متهم به جاسوسی در روز شنبه، ریشی سوناک (نخست‌وزیر) و جیمز کلورلی (وزیر خارجه) بر سر دوراهی گیر کرده‌اند؛ آیا خودشان به دست خودشان سفارت‌شان در تهران را ببندند یا به فراخواندن سفیر بریتانیا اکتفا کنند؟ وزارت خارجه [بریتانیا] در طول سال‌ها استدلال کرده است به‌رغم رفتار غالباً خصمانه ایرانی‌ها، بهتر است خطوط ارتباطی باز بماند. این رویکرد ظاهراً به آزادی امدادگر(!) نازنین زاغری راتکلیف، یکی دیگر از دوتابعیتی‌های ایرانی- انگلیسی، در سال گذشته کمک کرد».

روزنامه‌نگار برجسته انگلیسی به عنوان دستیار سردبیر گاردین معتقد است زبان توهین‌آمیزی که توسط ریشی سوناک و جیمز کلورلی علیه ایران مورد استفاده قرار گرفته، نه فقط از نقطه نظر سیاسی، بلکه به لحاظ فرهنگی نیز موجب افزایش تنش بین ۲ کشور می‌شود. 

او با اعتراف به اینکه نظام جمهوری اسلامی به طور فزاینده‌ای هم در برابر دیپلماسی آرام است و هم در مقابل اقدامات عمومی قوی‌تری مانند تحریم‌ها غیرقابل نفوذ به نظر می‌رسد، می‌نویسد: «سوناک و کلورلی دچار قضاوت اشتباه شده‌اند. محکوم کردن توهین‌آمیز حکومت [ایران] و وحشیانه خواندن، تنش‌های فرهنگی را نیز بیشتر خواهد کرد. بریتانیا به جای اینکه قوی و مصمم به نظر برسد، زبان تند کلورلی را انتخاب کرده که بوی ناتوانی می‌دهد. داگلاس هرد و لرد کارینگتون، وزرای خارجه سابق حزب محافظه‌کار تا این حد دست و پا چلفتی نبودند. واقعا استانداردها از آن زمان بسیار کاهش یافته است». تیسدال در ادامه به تشریح ابعاد استیصال لندن در مقابل تهران می‌پردازد: «دولت [محافظه‌کار] واقعاً چه کاری می‌تواند انجام دهد؟ می‌تواند روابط دیپلماتیک خود را تعلیق کند و دیپلمات‌های مستقر ایران در لندن را باز پس بفرستد؟ حداقل برای کوتاه‌مدت. می‌تواند تحریم‌های بیشتری مثلا علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعمال کرده یا به سازمان ملل شکایت کند؟»

در نهایت نتیجه‌گیری ستون‌نویس گاردین این است که انگلیس بدون کمک آمریکا هیچ کاری نمی‌تواند علیه ایران انجام دهد که در این صورت هم مشکل اینجاست که جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نه‌تنها دل مشغولی‌ها و نگرانی‌های دیگری دارد، بلکه زیاد به این دولت ضعیف انگلیس گوش نمی‌دهد. 

مهدی گرگانی: طی ماه‌های گذشته کشورهای غربی به بهانه مقابله پلیس ایران با اغتشاشات و آشوب‌های خیابانی، تا جایی که توانستند موش دواندند به گونه‌ای که همچنان با اقدامات خلاف عرف و قوانین بین‌الملل در حال مداخله در امور ایران هستند. اعمال تحریم‌های فزاینده علیه مقامات پلیس، دستگاه قضا، اخراج ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل، اقدامات ضددیپلماتیک و سیاسی و پروپاگاندای رسانه‌ای تنها بخشی از اقدامات آنهاست.  

پروپاگاندای غرب علیه اقدامات پلیس در مقابله با اغتشاشات در ایران در حالی است که خود کشورهای غربی کارنامه درخشانی در مقابله با اعتراضات ضددولتی در کشورهای‌شان ندارند و کوچک‌ترین اعتراضات خیابانی در پایتخت‌های اروپایی با واکنش خشن، تند و سریع پلیس و نیروهای امنیتی مواجه می‌شود. در فرانسه تظاهرات معترضان علیه سیاست‌های دولت مکرون که به تظاهرات جلیقه‌زردها معروف بود به شدیدترین وجه ممکن سرکوب شد. در آمریکا تظاهرات «جان سیاه‌پوستان مهم است» پس از چند ماه با خشونت پلیس متوقف شد، در انگلیس اعتراضات به تورم افسارگسیخته و افزایش قیمت سوخت و در آلمان تظاهرات طرفداران محیط‌زیست به سرنوشتی مشابه بقیه اعتراضات در کشورهای غرب دچار و در نطفه خفه شد.  

برخورد فوق‌خشن پلیس کشورهای غربی با معترضان در حالی است که این تظاهرات‌ها در اغلب موارد مسالمت‌آمیز بوده و معمولا به منظور یک خواسته صنفی یا اقتصادی برگزار می‌شود نه برای براندازی یا تغییر حکومت این کشورها.  

به رغم چنین سیاست‌های سختگیرانه علیه هر نوع اعتراض و تظاهرات، کشورهای اروپایی به این هم بسنده نمی‌کنند و در حال تغییر قوانین برای افزایش اختیارات نیروهای امنیتی و انتظامی‌شان در برخورد با شهروندان خود هستند. در تازه‌ترین مورد، دولت انگلیس طرحی را به پارلمان این کشور برده است که تلاش می‌کند اختیارات پلیس را در برخورد با معترضان افزایش دهد. 

رسانه‌های انگلیس گزارش دادند لندن به دنبال تصویب متممی به «قانون نظم عمومی» برای افزایش اختیارات پلیس است تا اعتراضات را قبل از ایجاد اختلال در نظم عمومی کنترل کند.  

هدف این طرح این است که پلیس بتواند هرگونه اعتراض مسالمت‌آمیز را قبل از اینکه (به ادعای طراحان این لایحه) به آشوب و اغتشاش کشیده شود، کنترل و معترضان را از کف خیابان جمع کند! اینکه پلیس چگونه متوجه خواهد شد یک اعتراض یا تظاهرات قرار است به آشوب و ناامنی کشیده شود، از بزرگ‌ترین ابهامات این طرح است. 

یعنی پلیس خودش تفسیر می‌کند که این اعتراضات مخل نظم و امنیت عمومی است و بلافاصله وارد عمل شده و از گسترده شدن آن جلوگیری می‌کند. 

ثمانه اکوان: واشنگتن هفته گذشته شاهد دیدارهای دیپلماتیک فراوانی بین مسؤولان آمریکایی و ژاپنی بود. «فومیو کیشیدا» نخست‌وزیر ژاپن هفته گذشته دیدارهای زیادی با مقامات آمریکایی داشت و به نظر می‌رسد فصل نوینی از روابط ۲ کشور در حال آغاز شدن است. از زمانی که ژاپن اعلام کرد در همراهی و اتحاد با ایالات متحده در مقابل تهدیدات چین، بودجه نظامی خود را چند برابر می‌کند، روابط واشنگتن - توکیو نیز وارد مرحله جدیدی شد. حالا به نظر می‌رسد رفت و آمدهای دیپلماتیک بین ۲ کشور برای آغاز فعالیت‌های نظامی مشترک در منطقه شرق آسیا بوده و بزودی با واکنش متقابل چین نیز روبه‌رو خواهد شد. 

اگر چه بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی، بهبود روابط ژاپن و ایالات متحده را ناشی از همکاری‌های نظامی بعدی در این زمینه می‌دانند اما به نظر می‌رسد با تغییر یافتن نظم جهانی، ژاپن به دنبال به دست آوردن نقشی در نظم جدید جهانی است؛ نقشی که باعث می‌شود این کشور از انزوای قبلی دوران پساجنگ‌ دوم جهانی فاصله گرفته و به یک بازیگر مهم بین‌المللی تبدیل شود. 

دیدار بایدن با کیشیدا، نخستین ملاقات آنها در کاخ سفید بود اما پیش از این، بایدن در سفری به توکیو، زمینه لازم را برای اتحاد ۲ کشور در مقابل آنچه «تهدیدات چین» خوانده بودند، فراهم کرده بود. این دیدارها که ماه مه‌ سال گذشته میلادی انجام شده بود، تا حد زیادی به سیاست بعدی ژاپن در مقابل جنگ اوکراین نیز شکل داد. ژاپن از جمله معدود کشورهای حوزه شرق آسیا بود که بعد از حمله روسیه به اوکراین، همگام با دیگر کشورهای اروپایی و آمریکایی، دست به تحریم روسیه زد و نشان داد در این موضوع نیز مانند سایر موضوعات جهانی، در جبهه غرب قرار می‌گیرد. ژاپن دست به مسدود کردن اموال ۶۲۲ تبعه روس زد و همچنین تحریم‌هایی را علیه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و ۵۳ گروه دیگر در این کشور اعمال کرد. نخست‌وزیر ژاپن بعد از مدتی، وامی ۱۰۰ میلیون دلاری را نیز برای اوکراین در نظر گرفت و کمک‌های مالی خود را نیز به ۲۰۰ میلیون دلار رساند. 

دیدار اخیر کیشیدا از واشنگتن اما به نظر می‌رسد برای رایزنی درباره سلاح‌های نوین نظامی باشد. البته ژاپن قرار است ماه مه‌ سال جاری میلادی (اردیبهشت ۱۴۰۲) میزبان سران گروه ۷ در هیروشیما باشد. کیشیدا که خود اهل هیروشیماست، این محل را به این دلیل برای برگزاری اجلاس گروه ۷ انتخاب کرده که درباره کشیده شدن جنگ اوکراین به منازعه نظامی شرق و غرب هشدار دهد. البته این مساله بهانه‌ای خواهد بود برای اعمال فشار بیشتر به روسیه یا حتی تحریم‌های بیشتر توسط اعضای گروه ۷. 

همه این اتفاقات اما در حالی در حال شکل‌گیری است که کیشیدا در کشور خود با انتقادات زیادی روبه‌رو است. افکار عمومی بیش از دو برابر شدن بودجه نظامی ژاپن را هنوز نپذیرفته‌اند و ترجیح می‌دهند این منابع صرف امور اقتصادی و پیشرفت ژاپن شود نه کمک‌های نظامی به اوکراین یا افزایش بودجه دفاعی و نظامی کشورشان برای رویارویی احتمالی با چین. همچنین افزایش بودجه نظامی منجر به افزایش مالیات‌ها در این کشور می‌شود که انتظار می‌رود با توجه به مسن بودن جمعیت ژاپن، این کار باعث اعتراض و مشکلات معیشتی برای بازنشستگان ژاپنی شود. بر همین اساس به نظر می‌رسد کیشیدا و حزبش در انتخاباتی که ماه آوریل در ژاپن برگزار می‌شود، کار سختی در پیش داشته باشند. 

کیشیدا البته پیش از این سفرهای مختلفی را نیز به کشورهای اروپایی داشته و به عنوان کشوری که قصد دارد اجلاس گروه ۷ را در خاکش برگزار کند، ملاقات‌هایی با سران اروپایی از جمله امانوئل مکرون و ریشی سوناک داشته است. این سفرها و قراردادهای همکاری مشترک با کشورهای اروپایی و استرالیا نشان می‌دهد ژاپن نه‌تنها به دنبال افزایش همکاری‌هایش با ایالات متحده است، بلکه سعی دارد در مقیاس جهانی، وارد همکاری مشترک با بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی نیز شود. این کار با استفاده از فرصت به دست آمده در منطقه - یعنی احساس تهدید آمریکا و متحدان غربی‌اش از چین – انجام می‌شود. کیشیدا به دنبال افزایش حوزه نفوذ و فعالیت ژاپن در دنیا با استفاده از فرصت احساس خطر غرب از چین است اما به نظر می‌رسد این فرصت در شرایط فعلی تنها در حد تعارفات و روابط دیپلماتیک و همچنین قراردادهای خرید نظامی از غرب باشد. این اقدامات برای «فعال کردن» ژاپن در عرصه جهانی، مطمئنا با هزینه‌های زیادی همراه خواهد بود و به نظر نمی‌رسد باعث شود ژاپن به صورت کامل و تمام‌عیار در جبهه غرب قرار گیرد.

فرزانه دانایی: سایت‌های خبری در ایالات متحده، طی چند روز گذشته جزئیات جدیدی از همکاری شبکه‌های اجتماعی با کاخ سفید در محدود کردن و سلب آزادی بیان مردم آمریکا و جهان منتشر کردند. با وجود اینکه تصور می‌شد تنها مسائل و اخبار مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا یا وضعیت حقوق‌بشری و نژادپرستی در جامعه آمریکایی در شبکه‌های اجتماعی آمریکایی مورد سانسور قرار گیرد اما به نظر می‌رسد ابعاد این مسائل به حقایق علمی نیز کشیده شده است. بر همین اساس یکی از مقامات مسؤول در کاخ سفید در گفت‌وگو با نشریات آمریکایی گفته است مسؤولان شرکت فیسبوک (متا) در همکاری کامل با کاخ سفید، نه‌تنها در دوران شیوع کرونا در این کشور، دست به حذف اطلاعات گمراه‌کننده و غلط در فضای مجازی‌ زده‌اند، بلکه حقایق علمی و درست درباره ویروس کرونا را نیز که به نظرشان ممکن بود موجب ایجاد وحشت در جامعه آمریکا شده یا واکسن زدن را با اخلال مواجه کند، بشدت سانسور و از پلتفرم این شبکه مجازی حذف می‌کرده‌اند. اندرو بیلی، دادستان کل ایالت میسوری، هفته گذشته اسنادی را در این باره منتشر کرد که نشان می‌دهد برخی مقامات بلندپایه دولت بایدن در «تبانی با شرکت‌های اینترنتی مانند متا (فیسبوک) از آنها خواسته‌اند حق آزادی بیان مردم در این کشور را از آنها گرفته و ارائه اطلاعات درباره ویروس کرونا را با محدودیت شدید مواجه کنند». 

دادستان ایالت میسوری در همین باره تصریح کرده است اگر ایالت‌های دیگر تمرکزی روی این موضوع ندارند اما باید بدانند اسناد نشان می‌دهد متمم اول قانون اساسی ایالات متحده که حق آزادی بیان را برای مردم این کشور به رسمیت شناخته، در همکاری مشترک بین کاخ سفید و شرکت فیسبوک، از بین رفته و با تهدید مواجه شده است. 

از ابتدای بحران کرونا، دولت ترامپ تلاش می‌کرد با دستکاری نتایج علمی و گاه حمله مستقیم سیاسی به نهادهای علمی و بهداشتی این کشور و شخصیت‌های معروف و محبوب در این حوزه مانند دکتر فائوچی، مدیرکل مرکز مبارزه با بیماری‌های واگیر ایالات متحده، مانع انتشار اخبار صحیح و درست درباره ویروس کرونا و بیماری «کووید-۱۹» شود. اگر چه دولت ترامپ تسلطی روی شبکه‌های اجتماعی نداشت و نتوانست آنها را کنترل کند اما با روی کار آمدن دولت دموکرات، افسار این شبکه‌های مجازی به دست دولت بایدن و کاخ سفید افتاد. 

مسؤولان کاخ سفید بعد از مدتی برای تبلیغ تزریق واکسن کرونا، با فیسبوک همکاری مشترکی را شروع کردند که در وهله اول هر نوع انتقاد از واکسن آمریکایی را ممنوع می‌کرد و در مرحله بعد، اصولا هر نوع انتقاد از وضعیت کرونا در جامعه آمریکا را غیر قابل انتشار می‌ساخت. این اقدامات باعث شد درباره اثرگذاری واکسن و نوع مواجهه و مدیریت بحران کرونا توسط دولت بایدن، هیچ انتقاد و بحثی در فضای مجازی انجام نشود و همه اظهارنظرها به اسم مقابله با میس‌اینفورمیشن و دیس اینفورمیشن (مقابله با اخبار جعلی و منحرف‌کننده) از صفحات مجازی پاک شود. 

در شرایط کنونی که ویروس کرونا همچنان در حال کشتار در جامعه آمریکایی است، رسانه‌ها و برخی دادگاه‌های این کشور به این نتیجه رسیده‌اند که نباید جلوی آزادی بیان و بحث درباره عملکرد دولت بایدن در مدیریت بحران کرونا گرفته شود. 

با وجود تمام تلاش‌های کارمندان فیسبوک برای اجابت خواسته‌های کاخ سفید، مسؤولان دیگر شرکت‌های اینترنتی مانند گوگل اعلام کردند کاخ سفید درباره ویدئوهایی در یوتیوب که هر نوع تردید درباره اثرگذاری واکسن آمریکایی ایجاد می‌کردند، نگران بوده و از گوگل خواسته بود اقدامات شدیدتری در این باره انجام دهد. در همان روزهایی که ایمیل کاخ سفید به شرکت گوگل ارسال می‌شد، بایدن در حل تبلیغ فایزر برای دیگر کشورهای جهان بود و از مردم آمریکا نیز می‌خواست سریعا به سمت مراکز واکسیناسیون رفته و برای جلوگیری از گسترش کرونا، واکسن آمریکایی بزنند. 

البته این درخواست‌ها تازه ابتدای کار دولت بایدن بود. در ادامه، کاخ سفید از رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی خواست صحبت‌ها و نوشته‌های شخصیت‌های شاخص جمهوری‌خواه که درباره اثرگذاری واکسن تردید ایجاد می‌کردند نیز به سرعت از شبکه‌های اجتماعی حذف شده و اکانت آنها با محدودیت مواجه شود؛ اتفاقی که برای تاکر کارلسون، مجری معروف شبکه فاکس‌نیوز افتاد. به این ترتیب نشان داده شده است دولت بایدن به بهانه مقابله با کمپین‌های اطلاعات غلط راجع به کرونا، چطور صدای منتقدان جمهوری‌خواه خود را نیز خفه می‌کرد و اجازه انتشار صحبت‌های‌شان را در فضای مجازی نمی‌داد. براساس گزارش‌های منتشر شده، وضعیت در سایر شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، توئیتر و گوگل نیز بهتر از فیسبوک نبوده است و همه شرکت‌های بزرگ فناوری در آمریکا، در این مساله مطیع کاخ سفید بوده‌اند؛ این مساله، در اسناد مرتبط با توئیتر که بعد از ریاست ایلان ماسک منتشر شده و با نام «فایل‌های توئیتر» نیز معروف شد به وضوح دیده می‌شود. این مساله نه‌تنها درباره کرونا، بلکه درباره مسائل سیاسی نیز وجود داشته است، زیرا اسناد توئیتر نشان می‌دهد اف‌بی‌آی حدود ۳ میلیون دلار به شرکت توئیتر پرداخت کرده بود تا اخبار مربوط به لپ‌تاپ هانتر بایدن در بحبوحه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ منتشر نشود تا ضرری به بایدن به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری حزب دموکرات وارد نشود. 

کاربران شبکه‌های اجتماعی در سایر کشورها البته با سانسور‌ها و محدودیت‌هایی در موضوعات دیگری روبه‌رو بوده‌اند که نمونه آن نوع برخورد اینستاگرام و توئیتر با خبر شهادت سردار سلیمانی در عراق بود. آنها اجازه فعالیت به منتقدان حرکت غیرقانونی و جنایتکارانه آمریکا را ندادند و صدها هزار پست و ویدئو در این باره را حذف کرده و شروع به بستن صفحات و محدودیت کاربران کردند. 

البته حالا که کار به آمریکا و درگیری ۲ حزب دموکرات و جمهوری‌خواه رسیده است، به‌ یکباره مساله آزادی بیان برای مردم این کشور در مقابل قوانین شبکه‌های اجتماعی مهم شده و تلاش می‌شود قوانین جدیدی برای مدیریت فضای مجازی در ایالات متحده تصویب شود که تا انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴، تغییراتی ایجاد کرده و مانع درگیری ۲ حزب بر سر فضای مجازی شود. 

این درگیری‌ها تا زمان برگزاری انتخابات ادامه خواهد داشت و فایل‌های محرمانه دیگری از نوع سانسور شدید و مقابله با آزادی بیان در این شبکه‌ها منتشر خواهد شد.

گروه سیاسی: مردم در روزهای سخت دولت، رئیس‌جمهور و دولتمردانش را تنها نگذاشته‌اند. این گزاره‌ای است که استقبال گرم مردم خراسان جنوبی و یزد از حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی به اثبات رساند.

به گزارش «وطن امروز»، رئیس‌جمهور که با آغاز دور دوم سفرهای استانی یک ماه پیش میهمان مردم خراسان جنوبی و هفته گذشته میهمان مردم یزد بود، یکی از گرم‌ترین استقبال‌های مردمی را در فصل سرد سال مشاهده کرد. انبوه جمعیتی که پنجشنبه در میدان امیرچخماق یزد جمع شدند نشان از زنده و پویا بودن پایگاه اجتماعی دولت سیزدهم داشت. هر چند استقبال کم‌نظیر یزدی‌ها از رئیسی باب میل رسانه‌های ضدانقلاب و اصلاح‌طلب نبود و هر کدام به شکلی سعی کردند با بایکوت این سفر چشم بر واقعیات سیاسی ایران ببندند اما حضور مردم حامل پیامی دلگرم‌کننده به دولتمردان و خط و نشانی مهم برای دشمنان خارجی ایران بود.

* اعتماد و امید به دولت

مهم‌ترین پیام استقبال یزدی‌ها از رئیس‌جمهور در روزهای سخت کنونی تاکید بر اعتماد به صدق مسیر دولت و امید به حل مشکلات انباشته شده در سایه مدیریت جهادی و تفکر انقلابی بود. زنده بودن این اعتماد و امید، آن هم در ایامی که ضدانقلاب دائما روی ناامیدی مردم ایران قمار می‌کند، مهم‌ترین سرمایه سیاسی دولت سیزدهم به حساب می‌آید.

رئیسی و دولتمردانش که وارث انبوهی از مشکلات و بحران‌های ایجاد شده در سایه ناکارآمدی دولت روحانی بودند، از نخستین روز آغاز به کار در مرداد 1400، صراحت لهجه با مردم را در دستور کار قرار دادند. دولت از سخن گفتن با مردم و حتی طرح کمبودها بیمی نداشت؛ سیاستی اعتمادآفرین که باعث شد دولت‌ تصمیم‌های سختی همچون جراحی اقتصادی و اصلاح تخصیص ارز ترجیحی را با محرم دانستن مردم جلو ببرد. از سوی دیگر رئیس‌جمهور و دیگر دولتمردان نه‌تنها از حضور در میان مردم و ارتباط مستقیم با آنها گریزان نیستند که به آن افتخار هم می‌کنند. انجام 31 سفر استانی در نخستین سال فعالیت دولت سیزدهم و حضور سرزده رئیس‌جمهور به مناسبت‌های مختلف در میان مردم شاهدمثالی از این امر است.

بر همین اساس راز استقبال گرم بیرجند و یزد از رئیسی را باید در وجود «اعتماد و امید» نسبت به دولت در میان مردم دانست؛ مساله‌ای که شهریورماه از سوی رهبر حکیم انقلاب نیز مورد اشاره قرار گرفت. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در دیدار هیات دولت با اشاره به توفیقات دولت سیزدهم در یک سال گذشته خاطرنشان کردند: «به نظر من مهم‌ترین توفیق این دولت، زنده کردن امید و اعتماد در مردم است؛ این بزرگ‌ترین توفیق شما است. مجموع عملکرد دولت - چه شخص رئیس‌جمهور محترم، چه مسؤولان در بخش‌های مختلف - به مردم این احساس را داد که دولت وسط میدان است، مشغول کار است، دارد تلاش می‌کند و برای آنها خدمت می‌کند، می‌خواهد خدمت‌رسانی بکند؛ این [کار]، امید مردم را و اعتماد مردم را تا حدود زیادی احیا کرد. در مواردی، این تلاش‌ها نتایج محسوسی هم داشت که مردم به چشم دیدند، مثل بخش سلامت، بخش‌های دیپلماسی، بعضی بخش‌های فرهنگی و غیره که نتایج روشن و مشخصی هم داشته؛ بعضی از آنها هم نتایجی داشته است لکن برای مردم باید این نتایج نشان داده شود؛ نتایجی وجود داشته، منتها باید به مردم گفته شود که این نتیجه حاصل شد، این اتفاق افتاد». تمجید رهبرانقلاب از دولت البته همراه با انذار بود تا ایشان در ادامه خطاب به دولتمردان بگویند: «البته شما [دولت‌تان را] می‌گویید «دولت مردمی»؛ دولت مردمی فقط به این نیست که بروید میان مردم؛ این کار لازم است اما کافی نیست؛ باید بتوانید مشارکت مردم را در کارهای گوناگون و بخش‌های گوناگون جلب کنید. من قبلاً هم یک وقتی گفته‌ام این را، ظاهراً در جمع شما شاید گفتم که بنشینید کیفیت جلب مشارکت مردم را برنامه‌ریزی کنید، تعریف کنید که چطور  می‌شود مشارکت مردم را جلب کرد؛ چه در زمینه‌های مالی و اقتصادی، چه در زمینه‌های سیاسی، چگونه می‌شود از فکر مردم و از نظر مردم استفاده کرد در بخش‌های مختلف. این برنامه‌ریزی می‌خواهد. در این نامه‌های گوناگونی که از طریق ارتباط مردمی یا غیر آن به ما می‌رسد، گاهی یک پیشنهادهایی هست که انسان می‌بیند پیشنهادهای بسیار خوبی است؛ یک آدمی که اصلاً نمی‌شناسیم چه کسی است، در یک موردی یک پیشنهادی دارد، یک نظری دارد، این نظر را می‌دهد، گاهی بسیار کارگشا است. [ببینید] چگونه می‌توانیم از اینها استفاده کنیم. توصیه‌ بعدی ما مساله‌ عمل به وعده‌ها است؛ این را یک فریضه بدانید، مثل نماز. اگر یک کاری را شک دارید که می‌شود کرد یا نمی‌شود کرد، حتماً وعده ندهید؛ آن چیزی را وعده بدهید که می‌دانید می‌توانید انجام بدهید، و حتماً انجام بدهید. همچنان که رفتن در میان مردم و کار کردن برای مردم امید ایجاد می‌کند، اعتماد ایجاد می‌کند، عمل نکردن به وعده درست نقطه‌ مقابل [آن] است: مردم را ناامید می‌کند، حتی نسبت به زحماتی هم که در جای دیگر شما می‌کشید مردم را مردد می‌کند».

* سیمای واقعی ایران

در حالی که دشمنان کشورمان در ماه‌های گذشته با تحمیل یک جنگ ترکیبی و همه‌جانبه سعی بر وارد کردن فضای ناامنی و جنگ داخلی به کشورمان را داشتند اما اکنون تیر ضدانقلاب به سنگ خورده است و براندازان در به خیابان کشاندن یک جمعیت چندده نفری نیز عاجز مانده‌اند. در این فضا سیمای واقعی ایران برخلاف بازنمایی رسانه‌های خارج‌نشین، در حوادثی همچون تشییع شهدای گمنام در سراسر کشور و استقبال از رئیس‌جمهور در سفرهای استانی عیان شده است.

سیمای واقعی ایران به رغم تمام فشارهایی که تحمل می‌کند کماکان نسبت به اصلاح شرایط موجود امید دارد و این امید را در استقبال از رئیس‌جمهور نشان داد. با این تفاسیر دولت در برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری برای اصلاح وضعیت موجود باید به سیمای واقعی ایران نظر بیندازد. تغییر ادراک عمومی به سمتی که جامعه را فروپاشیده نشان دهد از سناریوهای ضدانقلاب برای سد کردن مسیر پیشروی انقلاب اسلامی است.

گروه بین‌الملل: هزاران آلمانی روز گذشته در محکومیت سیاست‌های کشورهای غرب علیه روسیه و در دفاع از مساله فلسطین به خیابان‌ها آمدند. هزاران تظاهرات‌کننده در خیابان‌های برلین، پایتخت آلمان تجمع کردند تا سیاست‌های ضد روسی غرب را رد کنند. روزنامه آلمانی «ولت» گزارش داد خیابان‌های برلین، پایتخت آلمان، شاهد راهپیمایی گسترده‌ای در سالگردی بود که به رهبران جنبش سوسیالیستی در آلمان، روزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت اختصاص داشت. این روزنامه افزود: آلمانی‌های شرکت‌کننده در این راهپیمایی شعارهای ضدغربی و ضد‌سیاست خصمانه دولت برلین در قبال روسیه از جمله؛ برای دونباس، مرگ بر غرب، دشمن واقعی در خانه است و... سر دادند. فعالان همچنین ویدئویی را منتشر کردند که در آن شهروندان پرچم و بنرهای فلسطینی را در حمایت از حقوق مردم فلسطین برافراشتند و جنایات رژیم صهیونیستی علیه زندانیان فلسطینی را محکوم کردند. شرکت‌کنندگان در این تظاهرات همچنین خواستار تحریم کالاهای اسرائیلی شدند. در این تظاهرات، تصاویر تعدادی از فعالان از جمله ژرژ عبدالله، فعال لبنانی زندانی در زندان‌های فرانسه نیز بالا رفت. تظاهرات‌کنندگان همچنین پرچم جمهوری خلق دونتسک را حمل می‌کردند که پس از الحاق این جمهوری به روسیه مورد تایید کرملین قرار گرفت. نکته قابل توجه این است که غرب در ماه‌های اخیر تحریم‌های بیشتری را علیه روسیه اعمال کرد که منجر به افزایش قیمت قبوض برق، سوخت و مواد غذایی در اروپا شد. در ویدئوی تظاهرات، تظاهرات‌کنندگان چپ‌گرا شعارهای ضدغربی همچون «دشمن اصلی در خانه است» و « از برلین تا غزه دشمن یهودیان هستند!» سر دادند.

بحران قیمت سوخت همچنین شرایط اقتصادی و معیشتی تعدادی از کشورهای اروپایی را با توجه به تورمی که اقتصادهای اروپا در بحبوحه ترس از زمستان سخت پیش رو شاهد هستند، تشدید کرده است.

روزنامه «واشنگتن پست» یک نظرسنجی انجام داد که در آن بیزاری عمیق فرهنگی آلمان‌ها از مداخله نظامی در اوکراین را آشکار کرد. نظرسنجی واشنگتن پست  نشان داد آلمان‌ها از مداخله نظامی در اوکراین بیزاری عمیق فرهنگی دارند. این روزنامه آورده است: «روسیه با تلاش برای استفاده از انرژی به عنوان سلاح، عرضه گاز به اروپا را کاهش داده است. در نتیجه قیمت‌ها به 10 برابر سطح قبلی افزایش یافته و ذخایر شروع به اتمام کرده است». واشنگتن‌پست افزود تعجب‌آور نیست که بسیاری آلمان، بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپایی را به عنوان نمونه آزمایشی برای تعهد اروپا به اوکراین می‌دانند. 

طبق این نظرسنجی، این روزنامه دریافت که قیمت انرژی موضوع اصلی نیست. این نشریه در ادامه توضیح داد: ۲ عامل در این امر وجود دارد؛ حافظه تاریخی تجاوز آلمان در جنگ دوم جهانی و نگرانی درباره هزینه‌های میزبانی از پناهندگان که برای افکار عمومی آلمان درباره کمک به اوکراین مهم‌تر از قیمت انرژی است. بر اساس این نظرسنجی که بین 1000 آلمانی - از طریق اینترنت - از 14 سپتامبر تا 6 اکتبر 2022 انجام شد، اکثر آلمانی‌ها (۹۱ درصد) حداقل با اوکراینی‌ها ابراز همدردی کردند. با این حال، اکثریت (54 درصد) فکر می‌کنند کشورشان به اندازه کافی (37 درصد) یا بیش از حد (17 درصد) کمک نظامی به اوکراین کرده است. از سوی دیگر آلمان که ادعای آزاداندیشی و حمایت از حقوق‌بشر را دارد برای جنگ اوکراین جرم‌انگاری در نظر گرفته است. تایید علنی جنگ روسیه در آلمان می‌تواند برای فرد مجازات در پی داشته باشد. از طرف دیگر آلمان با مشکلات اقتصادی و انرژی روبه‌رو است. سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان آلمان از شهروندان خواست در صورت ادامه قیمت‌های گزاف شرکت‌ها، قبض برق را پرداخت نکنند. آریبرت پیترز، رئیس اتحادیه مصرف‌کنندگان انرژی، به روزنامه محلی بیلد گفت: میزان افزایش‌ها با قیمت‌های بازار توجیه نمی‌شود. وی خطاب به مصرف‌کنندگان در آلمان افزود: قبض‌های خود را پرداخت نکنید! پیترز از تامین‌کنندگان انرژی خواست شواهدی ارائه کنند که نشان می‌دهد افزایش‌ها با قیمت‌های بازار توجیه شده است. در ماه‌های پایانی سال 2022 قیمت برق در آلمان که بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا را دارد به طور چشمگیری افزایش یافت. چندین سازمان آلمانی هشدار دادند مصرف‌کنندگان باید خود را برای موج عظیم جدید افزایش قیمت گاز و برق آماده کنند.

کارشناسان به پلتفرم «وریوکس» که دغدغه انجام مقایسه‌های اقتصادی را دارد، گفتند: ما در اینجا درباره هزینه‌های اضافی با میانگین 54 درصد برای برق و 50 درصد برای گاز در ابتدای سال آینده صحبت می‌کنیم. بر اساس برآوردهای اداره آمار فدرال، قیمت انرژی در آلمان از آگوست 2021 تا همین ماه 35.6 درصد افزایش یافته است. آلمان به دلیل عملیات نظامی روسیه در اوکراین که منجر به قطع عرضه گاز و افزایش قیمت انرژی به سطوح بی‌سابقه و همچنین تأثیر تحریم‌های غرب بر انرژی روسیه شد، با بحران شدید انرژی مواجه است.

***

نزولات جوی که از نیمه دوم دی تاکنون در اغلب استان‌های کشور غالبا به صورت برف اتفاق افتاده، کمک شایانی به افزایش ذخایر آبی کشور کرده است، چرا که سطح پوشش برفی یکی از شاخص‌های تأمین آب مورد نیاز است و هر چه این سطح افزایشی باشد، نشان از بهتر شدن وضعیت تأمین آب است. تازه‌ترین گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی نیز نشان از آن دارد که سطح پوشش برفی همه حوضه‌های آبریز اصلی در هفته سوم دی‌ماه امسال رشد قابل توجهی داشته است. آنطور که وزیر نیرو نیز اعلام کرد بارش‌های قابل توجه اخیر توانسته است حجم پرشدگی سدهای کشور را تا40 درصد بهبود بخشد، این در حالی است که با آب شدن برف‌ها و جریان روان‌آب‌ها حجم پرشدگی سدها نیز افزایش می‌یابد. از طرفی گزارش تازه مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی بیانگر آن است که میزان بارش‌های کل کشور از ابتدای فصل زمستان جاری تا ۲۳ دی‌ماه رشد ۲۴ درصدی نسبت به دوره بلندمدت داشته است. همچنین از ابتدای فصل زمستان تا ۲۳ دی‌ماه ۲۳.۵ میلیمتر بارندگی در کشور ثبت شده که در مقایسه با ۲۳.۸ میلیمتر دوره بلندمدت، رشد ۲۴ درصدی را نشان می‌دهد. میزان بارش‌های 7 روز منتهی به ۲۳ دی‌ماه ۱۱.۷ میلیمتر بوده که در مقایسه با ۹.۹ میلیمتر دوره بلندمدت ۱۸.۲ درصد رشد یافته است. 

* افزایش سطح پوشش برف در حوضه‌های آبریز کشور

سطح پوشش برف حوضه‌های آبریز در هفته سوم دی‌ماه امسال نسبت به مدت مشابه پارسال رشد قابل توجهی داشته است. سطح پوشش برفی کشور یکی از شاخص‌های تأمین آب مورد نیاز است و هرچه این سطح افزایشی باشد نشان از بهترشدن وضعیت تأمین آب است. تازه‌ترین گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی نشان از آن دارد که سطح پوشش برفی همه حوضه‌های آبریز اصلی در هفته سوم دی‌ماه امسال رشد قابل‌توجهی داشته است. حوضه آبریزفلات مرکزی از بین سایرحوضه‌های آبریزاصلی بالاترین میزان رشد سطح پوشش برفی را دارد. بر این اساس سطح پوشش برفی حوضه آبریز فلات مرکزی از ۱۵ تا ۲۱ دی‌ماه در حالی به ۱۴۵ هزار و ۱۳ رسیده که در مدت مشابه پارسال این رقم ۸۳ هزار و ۷۷۵ کیلومتر بوده است. میانگین ۱۶ ساله سطح پوشش برفی این حوضه آبریز نیز ۱۱۲ هزار و ۴۸ کیلومتر بوده است. سطح پوشش برفی حوضه آبریز دریای خزر هم در هفته سوم دی‌ماه نسبت به مدت مشابه پارسال با رشد روبه‌رو شده است. پارسال سطح پوشش برفی این حوضه آبریز ۷۷هزار و ۸۱۸ کیلومتر بوده که امسال به رقم ۱۰۲ هزار و ۷۷ کیلومتر افزایش‌یافته است. میانگین ۱۶ساله سطح پوشش برفی حوضه آبریز دریای خزر ۹۸ هزار و ۳۲۱ کیلومتر بوده است. وضعیت سطح پوشش برفی حوضه آبریز خلیج‌فارس و دریای عمان هم با افزایش همراه شده است. سطح پوشش برفی این حوضه آبریز در حالی در هفته سوم دی‌ماه امسال به رقم ۸۳ هزار و ۷۶۴ کیلومتر رسیده که این میزان در مدت مشابه پارسال عدد ۴۹ هزار و ۹۷۲ کیلومتر را نشان می‌دهد. سطح پوشش برفی حوضه آبریز دریاچه ارومیه هم امسال با رشد اندک روبه‌رو شده به‌گونه‌ای که در هفته سوم دی‌ماه این سطح عدد ۵۰ هزار و ۱۳۵ کیلومتر را نشان می‌دهد. پارسال سطح پوشش برفی حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۴۱ هزار و ۹۹۳ کیلومتر بوده و این میزان در مدت ۱۶ساله اخیر عدد ۴۱ هزار و ۹۹۸ کیلومتر بوده است. سطح پوشش برفی حوضه آبریز قره قوم در هفته سوم دی‌ماه امسال نسبت به دوره مشابه پارسال با رشد روبه‌رو شده است. پارسال سطح پوشش برف در حوضه آبریز قره قوم ۱۶ هزار و ۵۸۶ کیلومتر بود که امسال این میزان به رقم ۱۹ هزار و ۲۸۲ کیلومتر افزایش‌یافته و نیز نسبت به دوره ۱۵ساله اخیر نیز افزایش دارد. وضعیت سطح پوشش برفی در حوضه آبریز مرزی شرق هم نسبت به پارسال با رشد همراه شده است و در حالی‌که امسال این سطح ۱۴ هزار و ۴۴۳ کیلومتر است، پارسال ۲ هزار و ۴۴۶ کیلومتر بوده است. میانگین ۱۵ساله سطح پوشش برفی حوضه آبریز مرزی شرق هم ۴ هزار و ۵۳۴ کیلومتر بوده که رشد نشان می‌دهد. 

* ورود سامانه جدید بارشی به کشور

سازمان هواشناسی کشور با اشاره به نفوذ سامانه بارشی که از امروز وارد کشور می‌شود، به برخی استان‌ها بویژه بوشهر، فارس، شمال هرمزگان و جنوب کرمان با خطر وقوع سیلاب و آبگرفتگی هشدار داد. بر اساس این هشدار، بارش باران، گاهی رعدوبرق و وزش باد، در نواحی سردسیر و مرتفع بارش برف و رخداد مه از دوشنبه (امروز) به استان بوشهر، سه‌شنبه (فردا) به نیمه غربی خوزستان، جنوب اصفهان، یزد، شمال کرمان، جنوب خراسان جنوبی، شمال سیستان‌وبلوچستان و چهارشنبه به شرق هرمزگان، سیستان‌وبلوچستان و خراسان جنوبی نفوذ می‌کند. این سامانه مخاطراتی را در پی دارد که دستگاه‌های دولتی و مردم باید آمادگی لازم را داشته باشند.

***

گروه سیاسی: قدرت نظامی ایران با پیشرفت روزافزون خود موجب هراس بیش از پیش دشمنان شده است. پس از قدرت موشکی و پهپادی، اکنون نوبت به قدرت دریایی نیروهای مسلح کشورمان رسیده است که سوژه رسانه‌های غربی و اسرائیلی باشد.

به گزارش «وطن امروز»، روزنامه صهیونیستی «معاریو» بتازگی با اشاره به حضور ۲ کشتی جنگی نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران در آب‌های منطقه‌ای استرالیا، نسبت به قدرتنمایی ایران در دریاهای دوردست و اقیانوس‌ها ابراز نگرانی کرده است. روزنامه صهیونیستی معاریو با طرح این سوال که دلیل حاکم شدن جوی از ترس و نگرانی بر محافل سیاسی رژیم صهیونیستی به خاطر ورود ناوهای ایرانی به نزدیکی یا در محدوده آب‌های استرالیا چیست؟ نوشت: این ناوها در حال تمرین توانایی‌های نیروی دریایی ایران در فواصل دورتر از سواحل این کشور هستند، زیرا ایران می‌خواهد به جهانیان بویژه آمریکا و اسرائیل نشان دهد از تحریم‌های قبلی که در زمان «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پیشین آمریکا بر تهران اعمال شد، هراسی ندارد. این روزنامه با اشاره به توان دریایی دوربرد ایران، افزود: کشتی‌های ایران در اقصی نقاط دنیا حضور پیدا می‌کنند. روزنامه صهیونیستی معاریو همچنین با اشاره به شکست تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران نوشت: ایران در حال صادرات نفت است و روند صادرات نفت این کشور در چند ماه گذشته به چین، سوریه و ونزوئلا به طور قابل توجهی سرعت گرفته است. چهارشنبه هفته گذشته (21 دی‌ماه 1401) بود که فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از برنامه‌ریزی برای حضور در تنگه پاناما خبر داد. امیر دریادار شهرام ایرانی در این رابطه گفت: «نیروی دریایی ارتش تا امروز در تمام تنگه‌های راهبردی دنیا حضور داشته‌ و تنها در ۲ تنگه حضور نداشته‌ایم که در یکی از این تنگه‌ها امسال حضور پیدا می‌کنیم و در حال برنامه‌ریزی برای حضور در تنگه پاناما هستیم». پس از این اعلام فرمانده نیروی دریایی ارتش کشورمان بود که رسانه آمریکایی «واشنگتن فری بیکن» در مقاله‌ای با عنوان «کشتی‌های جنگی ایران در کانال پاناما» نوشت: «نیروی دریایی ایران قرار است برای نخستین بار کشتی‌های جنگی خود را در کانال پاناما مستقر کند. این گذرگاه آبی که یک مسیر تجاری مهم در حیاط‌خلوت آمریکاست تا به حال شاهد حضور نظامی ایران نبوده است». بر اساس تحلیل نشریه آمریکایی فوق، ایران در سال‌های اخیر تمرکز بیشتری بر حضور خود در سراسر جهان بویژه به سوی سرزمین‌‌های آمریکای لاتین نشان داده است، زیرا روابط تهران با حکومت‌های ضدآمریکایی در آن منطقه بویژه ونزوئلا در حال تقویت است.

«جوزف هومیر» تحلیلگر امنیت ملی آمریکا که به عنوان مدیر اجرایی اندیشکده مرکز جامعه آزاد امن 

(Center for a Secure Free Society) بر مسائل آمریکای لاتین تمرکز دارد، در این باره اظهار داشت که ایران با برگزاری رزمایش‌های مشترک با متحدانش همچون روسیه و چین، زمینه را برای این نوع سفرها فراهم کرده است. این ۲ کشور نیز همچون ایران، روابط خود را با کشورهای آمریکای لاتین تقویت کرده‌اند. این کارشناس افزود: این دستاورد روابطی است که ایران در ۳۰ یا ۴۰ سال گذشته در منطقه آمریکای لاتین با ایجاد سفارتخانه و توافق‌‌های دوجانبه با بسیاری از کشورها پایه‌ریزی و بنا کرده است. علاوه بر این، روزنامه «واشنگتن تایمز» نیز در واکنش به خبر حضور ایران در تنگه پاناما در آینده نزدیک، عبور ایران از کانال پاناما را آخرین اقدام تهران در تلاش برای گسترش نفوذ خود در حیاط‌خلوت ایالات متحده ارزیابی کرد و ماموریت‌های سال‌های اخیر نیروی دریایی ایران را خواسته تهران برای نشان دادن تمایل به گسترش نفوذ نظامی خود فراتر از خاورمیانه و حتی در نزدیکی ایالات متحده دانست.

پیش از این نیز وبگاه نیروی دریایی آمریکا در گزارشی بر موفقیت ایران در تبدیل کشتی‌های تجاری به ناو هواپیمابر با قابلیت حمل پهپاد و بالگرد تمرکز کرده و تصاویری از «کشتی شهید مهدوی» متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در یک اسکله شناور در «مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران» در بندرعباس نزدیک تنگه هرمز را نشان داد. کشتی شهید مهدوی دست‌کم از سال ۲۰۲۲ در این اسکله شناور بوده و از یک کشتی تجاری به یک ناو هواپیمابر تبدیل شده است که می‌تواند پهپادها و بالگردهای بدون سرنشین را در خود جای دهد. در تصویر جدید، عرشه این کشتی تجاری برای نصب عرشه فرود برداشته شده است. این وبگاه آمریکایی نوشت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی دریایی ایران تاکنون بسیاری از کشتی‌های باری را به کشتی رزمی تبدیل کرده‌اند. 

یک تحلیلگر امور نظامی به این وبگاه گفت: «جهان باید به این موضوع نگاه کند که ایران چگونه قصد دارد از کشتی‌های تجاری و نفتکش‌ها برای افزایش قابلیت‌های حملات دوربرد خود استفاده کند». این وبگاه نوشت شاید شناخته‌شده‌ترین کشتی تجاری تبدیل شده، «مکران» نفتکش سابق باشد که ایران آن را به یک کشتی جنگی تبدیل کرد. سال گذشته، مکران و ناوچه سهند نیروی دریایی ایران به مدت ۴ ماه در اقیانوس اطلس مستقر شدند و تا شمال دریای بالتیک سفر کردند. 

خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نیز چندی قبل در این زمینه گزارشی منتشر کرد. کارشناس اندیشکده واشنگتن به این خبرگزاری گفت: «ایرانی‌ها به فراسوی خلیج‌فارس و دریای سرخ و شمال اقیانوس هند نگاه می‌کنند».